หลายคนอาจเคยสงสัยว่า ทำไมผู้หญิงบางคนอายุเลยเลข 4 ไป แล้ว ไม่เคยเข้าคลีนิก แต่ทำไมผิวหน้าเกลี้ยงเกลา ไม่มีริ้วรอย เรียบเนียน ไม่หย่อนคล้อย ไม่แต่งหน้าแต่ผิวหน้ายังดูอ่อนเยาว์และเป็นธรรมชาติ ซึ่งความลับในส่วนนั้นอยู่ที่การดูแลผิวหนังที่หนา 2-3 มิลลิเมตรของเรานี้แหละ แต่เพื่อปรนนิบัติผิวให้ได้ถูกต้อง จึงต้องขออธิบายโครงสร้างประกอบพื้นฐานของผิวก่อน ส่วนที่สำคัญและควรใส่ใจคือชั้นผิว โดยทั่วไปผิวจะมีทั้งหมด 3 ชั้น คือ ชั้นหนังกำพร้า ชั้นหนังแท้ และชั้นไขมัน แต่ส่วนที่จะพูดถึงและเกี่ยวข้องกับการดูแลผิวทั่วไปที่ไม่ต้องไปพึ่งการดูแลจากคลีนิกคือ ชั้นหนังกำพร้าและชั้นหนังแท้
ผิวชั้นหนังกำพร้า
ความเรียบเนียนของผิวขึ้นอยู่กับผิวชั้นนี้ ดังนั้น ใครอยากจะมีผิวสวยเรียบเนียน ไม่ลอกเป็นขุย ก็ต้องดูแลผิวชั้นนี้ ซึ่งลักษณะของหนังกำพร้าที่ดีจะต้องหนา ยิ่งหนา รูขุมขนก็จะยิ่งกระชับเล็ก ผิวจึงดูเนียน แม้มีแผลเป็น แผลจะก็จะดูเรียบ แต่หากผิวมีหนังกำพร้ามากเกินไปจนผิดปกติ หรือผิวขาดความชุ่มชื้นจนแห้ง ผิวหนังก็จะดูหยาบ ไม่สวยงาม หนังกำพร้าชั้นนอกสุดจะเรียกว่า horny layer (เซลล์ที่ตายแล้วจะหลุดออกเป็นขี้ไคล) ซึ่งจะมี lipids barriers เป็นตัวยึด นอกจากนี้ horny layer จะมีส่วนปกคลุมที่เรียกว่า hydrolipid film ที่ประกอบไปด้วยน้ำและ lipids ซึ่งจะทำหน้าที่ช่วยให้ผิวอ่อนนุ่ม และปกป้องผิวจากแบคทีเรีย และเชื้อราต่างๆ ถ้าผิวขาด lipids ก็จะแห้งหยาบ และลอกเป็นขุย การดูแลทำความสะอาดผิวจึงเป็นสิ่งสำคัญ จะต้องให้ความระมัดระวัง บางครั้งแค่การล้างหน้าง่ายๆ อาจจะทำอันตรายต่อผิวหน้าเราโดยไม่รู้ตัว ผลิตภัณฑ์ที่ใช้ล้างหน้าควรจะต้องอ่อนโยนต่อผิวและไม่ทำร้ายผิว ดังนั้น หลังจากล้างหน้าแล้วต้องมั่นใจว่าผลิตภัณฑ์บำรุงผิวที่ใช้อย่างน้อยสามารถทดแทนกลไกปกป้องความชุ่มชื้นของผิวเช่นเดียวกับ hydrolipid film เพื่อคงความสมดุลให้ผิวแข็งแรงตามธรรมชาติได้ ผิวชั้นหนังกำพร้านี้จะมีอายุประมาณ 14 วัน หลังจากนั้นจะหลุดออกไปอยู่ในรูปแบบของขี้ไคล ผิวจะใช้เวลาอีก 14 วัน ในการสร้างเซลล์ผิวขึ้นมาทดแทนเซลล์ที่หลุดไป ดังนั้น ผิวหนังเราจะผลัดเซลล์ทุกๆ 28 วัน แต่ เมื่ออายุมากขึ้น กระบวนการนี้จะเกิดช้าและห่างกัน ผิวชั้นนี้เลยจะหนาและไม่สม่ำเสมอ ผิวไม่เรียบเนียน การผลัดเซลล์ผิวจึงมีส่วนสำคัญที่ทำให้ผิวเรียบเนียน คนที่เริ่มมีอายุมากขึ้นจึงควรเลือกผลิตภัณฑ์ที่สามารถกระตุ้นการผลัดเซลล์ผิว เช่น ผลิตภัณฑ์ที่มีส่วนประกอบของ AHA หรือ BHA ซึ่งคุณสมบัติและราคาก็จะต่างกันออกไปตามสูตรและแบรนด์ ตามความเหมาะสมกับผิวเราเพื่อคืนความสมดุลให้ชั้นผิว
ผิวชั้นหนังแท้
หนังแท้ประกอบไปด้วยเซลล์ที่สำคัญคือ fibroblasts ซึ่งมีหน้าที่ในการสร้างเส้นใยโปรตีนคอลลาเจน และเส้นใยอีลาสตินที่ให้ความแข็งแรงและความยืดหยุ่น ทำให้ผิวมีสุภาพดี ดูอ่อนเยาว์ โดยมีกรดไฮยาลูโรนิกเป็นตัวประสาน กรดไฮยาลูโลนิกนี้จะถูกผลิตขึ้นและถูกหล่อเลี้ยงจากบริเวณผิวหนังชั้นหนังแท้และกระจายไปถึงผิวหนังชั้นหนังกำพร้า คุณประโยชน์ของกรดไฮยาลูโรนิกคือ ช่วยรักษาความชุ่มชื้นให้แก่ผิวและช่วยรักษาสมดุลปริมาตรของผิว อย่างไรก็ตาม เมื่ออายุมากขึ้นร่างกายจะผลิตกรดไฮยาลูโรนิก คอลลาเจนและอีลาสตินลดลง จึงส่งผลให้ผิวบนใบหน้าของเราเริ่มปรากฏริ้วรอยแห่งวัย รวมทั้งผิวเริ่มหย่อนคล้อย ในชั้นหนังแท้ ยังมีต่อมไขมันซึ่งเป็นสาเหตุของการเกิดสิว หนึ่งในปัญหาหลักของปัญหาผิว สิวเกิดจากการที่ต่อมไขมันอักเสบ ดังนั้นจะเกิดบ่อยบริเวณที่มีต่อมไขมัน ซึ่งบริเวณใบหน้าจะพบมากตรงที่เรียกว่า T-Zone (หน้าผาก จมูก และคาง) โดยสาเหตุการเกิดต่อมไขมันอุดตัน มีดังนี้
- ต่อมไขมันใต้ผิวหนังผลิตน้ำมันมากเกินไป
- ผิวหนังชั้นนอกหนาผิดปกติ
- แบคทีเรียเจริญเติบโตอยู่ในรูขุมขน
- การอักเสบของร่างกาย
ทั้งนี้ ปัญหาต่อมไขมันอักเสบ การลดลงของคอลลาเจนและอีลาสติน หรือกรดไฮยาลูโรนิกอุ้มน้ำได้น้อยลง ล้วนแล้วแต่เป็นปัจจัยที่สำคัญที่ก่อให้เกิดปัญญาผิวต่างๆ ตามมา ทั้งรอยแผลเป็นจากสิว ริ้วรอย หรือความหย่อนคล้อยของผิว ซึ่งล้วนแต่มีผลกระทบต่อผิวพรรณทั้งชั้นหนังแท้และชั้นหนังกำพร้า ปัจจัยที่ก่อให้เกิดสาเหตุดังกล่าวสามารถเกิดมาได้จากทั้งปัจจัยภายในและภายนอก โดยปัจจัยภายใน เช่น อายุที่เพิ่มขึ้น การนอนพักผ่อนไม่เพียงพอ การรับประทานอาหาร และสภาวะความเครียด และปัจจัยภายนอก เช่น แสงแดด การเปลี่ยนแปลงของอุณหภูมิ และมลภาวะต่างๆ ดังนั้น นอกจากการใส่ใจกับกิจวัตรประจำวันและหันมาดูแลของตัวเองให้มากขึ้นแล้ว เรายังสามารถหาผลิตภัณฑ์บำรุงผิวที่ส่งเสริมการสร้างหรือปกป้องส่วนที่สำคัญ เช่น fibroblast คอลลาเจน อีลาสติน หรือ แม้แต่ป้องกันการอุดตันของต่อมไขมัน หรือ ที่มีคุณสมบัติต่อต้านอนุมูลอิสระและปกป้องผิวจากสภาพแวดล้อม เพื่อให้ผิวชั้นหนังกำพร้าและชั้นหนังแท้มีความแข็งแรงขึ้น ผิวพรรณของเราจะได้มีสุขภาพดี แลดูอ่อนเยาว์ กระชับเนียนนุ่ม คงไว้ซึ่งผิวสวยตามธรรมชาติที่หลายคนใฝ่ฝัน
