ปกติแล้วสาเหตุหลัก ๆ ที่ทำให้เกิดฝ้ามักมาจากผิวหน้า ผิวกายสัมผัสกับรังสียูวีที่มากกับแสงแดดติดต่อกันเป็นเวลานาน จนทำให้เม็ดสีเมลานินถูกกระตุ้นแล้วกระจายไปบนผิวหนังตามจุดต่าง ๆ เกิดเป็นรอยจุดดำ ๆ ขณะที่ปัจจัยทางพันธุกรรม หรือฮอร์โมนก็มีส่วนทำให้มีฝ้าได้ อย่างไรก็ตามสิ่งที่หลายคนอาจไม่เคยรู้คือมีบางโรคที่ทำให้เกิดฝ้าได้ด้วย ซึ่งถือเป็นผลข้างเคียงอย่างหนึ่งจากอาการของโรคเหล่านั้น มาศึกษาข้อมูลเพื่อให้รู้ทัน รีบเข้ารับการรักษาอย่างถูกวิธี ใบหน้าไม่มีฝ้ากวนใจ
ภาวะขาดไทรอยด์ โรคที่ทำให้เกิดฝ้าได้มากที่สุด
นี่คือโรคที่ทำให้เกิดฝ้าได้ง่ายและพบบ่อยมากที่สุด ภาวะขาดไทรอยด์ หรือจะเรียก ภาวะพร่องฮฮร์โมนไทรอยด์ (Hypothyroidism) ก็ได้เช่นกัน เกิดจากต่อมไทรอยด์ทำการผลิตฮอร์โมนไทรอยด์ได้ไม่พอกับการใช้งานของร่างกาย สาเหตุสำคัญนอกจากต่อไทรอยด์ทำงานผิดปกติก็ยังอาจมีปัจจัยอื่นเข้ามาเกี่ยวข้องด้วย เช่น
- ป่วยด้วยโรค Hashimoto’s thyroiditis หรือโรคที่จัดอยู่ในกลุ่มภูมิคุ้มกันทำลายตนเองประเภทหนึ่ง มักเป็นอีกสาเหตุสำคัญที่ทำให้ร่างกายมีภาวะขาดไทรอยด์ เมื่อภูมิคุ้มกันทำหน้าที่ผลิต Antibody ออกมามากเกินไปจนเนื้อเยื่อบางตัวรวมถึงไทรอยด์ถูกทำลาย
- เคยผ่าตัดรักษาต่อมไทรอยด์มาก่อน
- เคยได้รับการรักษาภาวะไฮเปอร์ไทรอยด์แล้วร่างกายมีการตอบสนองมากเกินจำเป็น
- ได้รับการฉายรังสีจากการป่วยโรคมะเร็งลำคอ หรือบริเวณศีรษะ
- ผลข้างเคียงจากการทานยาบางชนิด เช่น Lithium ซึ่งเป็นยาในกลุ่มรักษาทางจิตเวช
- ป่วยด้วยโรคที่เป็นตั้งแต่กำเนิด อาทิ โรคต่อมใต้สมองพิทูอิตารี (Pituitary disorder)
สำหรับกลุ่มเสี่ยงที่อาจเกิดโรคนี้และมีผลกระทบในเรื่องของฝ้าบนใบหน้าคือผู้หญิงที่อายุมากกว่า 60 ปีขึ้นไป หรือคนที่บุคคลในบ้านเคยมีประวัติป่วยด้วยโรคไทรอยด์ ผู้ป่วยโรคแพ้ภูมิตัวเอง
โดยหนึ่งในอาการสำคัญของโรคภาวะขาดไทรอยด์คือ การเกิดฝ้าบริเวณใบหน้ามากกว่าคนปกติถึง 4 เท่า ซึ่งจะค่อย ๆ เป็นไปทีละนิดกระทั่งเริ่มสังเกตเห็นความผิดปกติของร่างกายชัดเจนร่วมกับอาการอื่น เช่น น้ำหนักขึ้นเร็ว หน้าบวม ผิวแห้ง ปวดเมื่อยกล้ามเนื้อ รู้สึกไม่ค่อยมีแรง ผมบาง ปวดตึงบริเวณข้อ ประจำเดือนมาไม่ปกติ เสียงแห้บ ไม่ค่อยมีแรง
หากเริ่มรู้สึกถึงความผิดปกติของร่างกาย เช่น ฝ้าขึ้นเยอะทั้งทีไม่ค่อยได้เจอแสงแดด เสียงแหบ น้ำหนักขึ้นไม่มีสาเหตุ ใบหน้าบวม ควรรีบพบแพทย์ทันที จากนั้นแพทย์จะทำการตรวจเลือดเพื่อวินิจฉัยอาการและความรุนแรงของโรค
แนวทางการรักษาปกติแล้วจะมีการเพิ่มฮอร์โมนไทรอยด์ทดแทนเข้าสู่ร่างกาย ซึ่งส่วนใหญ่เป็นกลุ่มฮอร์โมนไทรอยด์ชนิดสังเคราะห์ (Levothyroxine) ผลลัพธ์ที่ได้มักอยู่ในเกณฑ์ดีแต่ต้องผ่านการประเมินจากแพทย์อยู่ตลอด เพราะบางครั้งอาจมีความผิดปกติเกิดขึ้นได้บ้าง แพทย์เองก็จะหาแนวทางการรักษาที่เหมาะสมตามอาการต่อไป
โรคขาดสารอาหาร โรคที่ทำให้เกิดฝ้าได้เช่นกัน
โรคต่อมาที่หลายคนอาจมองว่าน้อยคนนักที่จะป่วย แต่เอาเข้าจริงใครที่ทานอาหารไม่หลากหลาย หรือไม่ยอมทานผักโอกาสป่วยด้วยโรคนี้เยอะมาก และเหนือสิ่งอื่นยังเป็นอีกโรคที่ทำให้เกิดฝ้าได้ด้วย ซึ่งโรคขาดสารอาหารมีสาเหตุจากร่างกายได้รับสารอาหารบางชนิดไม่ครบถ้วน ไม่เพียงพอต่อการนำไปใช้งาน ส่งผลให้อวัยวะบางชนิดทำงานไม่เต็มประสิทธิภาพ
ซึ่งในส่วนของการเกิดฝ้านั้นมักมาจากบุคคลที่ขาดสารอาหารในการช่วยดูแลผิวพรรณ เช่น วิตามินบี 6 บี 12 การทานอาหารไม่สมดุลกับร่างกายส่งผลต่อระบบย่อย การนำเอาสารอาหารไปใช้งานไม่เต็มที่ ร่างกายดูดซึมได้น้อยกว่าปกติ รวมถึงคนที่ทานเนื้อสัตว์ผ่านการใช้สารเร่งมากเกินไป สารเหล่านี้หากเข้าสู่ร่างกายจะรบกวนการทำงานของฮอร์โมนเพศจนขาดความสมดุล นำมาซึ่งโอกาสเกิดฝ้าได้ง่ายขึ้น
แนวทางการป้องกันต้องเริ่มจากพยายามทานอาหารให้หลากหลายครบ 5 หมู่ ลดปริมาณเนื้อสัตว์ลงบ้าง หรือเลือกเนื้อสัตว์ที่ผ่านการรับรองว่าปลอดภัย ไม่มีสารเร่งใด ๆ ทั้งสิ้น เน้นทานผัก ผลไม้ที่มีผลดีต่อผิวพรรณ เช่น มะเขือเทศ ส้ม อะโวคาโด แอปเปิล สตรอเบอร์รี่ พีช ทับทิม ฝรั่ง มะละกอ บร็อคโคลี่ ผักโขม บีทรูท หน่อไม้ฝรั่ง เห็ดทุกสายพันธุ์ แตงโม สับปะรด ฯลฯ ชอบแบบไหนเลือกทานแบบนั้น เมื่อร่างกายได้สารอาหารครบถ้วน โอกาสเกิดโรคนี้ย่อมน้อยลง ฝ้าก็ไม่ตามมาด้วยนั่นเอง
โรคเครียด โรคที่ทำให้เกิดฝ้าแบบไม่รู้ตัว
โรคนี้สามารถเกิดขึ้นได้กับทุกคน เหนือสิ่งอื่นใดเชื่อว่าเกือบ 100% ต้องเคยอยู่ในภาวะของความเครียดรุนแรงแบบไม่ต้องสงสัย เรียกว่ามีเรื่องกลุ้มใจ เรื่องต้องคิดตลอดเวลา ทั้งการทำงาน ครอบครัว ความรัก การเงิน อาการเจ็บป่วยต่าง ๆ ลำพังหากเครียดปกติแล้วสักพักก็หายด้วยตนเองเมื่อเจอปัจจัยแวดล้อมอื่น ๆ เข้ามาคงไม่สร้างอันตรายมากเท่าใด แต่เมื่อไหร่ก็ตามที่คุณเริ่มรู้สึกว่าตนเองจมปลักกับความคิดเดิม หมดไฟต่อการทำงาน การใช้ชีวิต มีอารมณ์เหวี่ยง หงุดหงิดง่าย ท้องอืด อาหารไม่ย่อยแบบไร้สาเหตุ นอนไม่หลับ สะดุ้งตื่นบ่อย กัดเล็บ ดึงผมตนเอง ทั้งหมดนี้บ่งบอกว่าคุณกำลังเผชิญกับ “โรคเครียด”
ส่วนใครที่สงสัยว่านี่คือโรคที่ทำให้เกิดฝ้าได้อย่างไร? ก็ต้องอธิบายตามกลไกธรรมชาติของร่างกาย เมื่อมีภาวะเครียด ร่างกายมักทำการหลั่งฮอร์โมนคอร์ติซอล (Cortisol) ซึ่งเป็นฮอร์โมนความเครียดออกมามากกว่าปกติ นำไปสู่ภาวะผิวเครียดสะสม ต่อด้วยเม็ดสีเมลานินใต้ชั้นผิวหนังถูกกระตุ้นให้เพิ่มจำนวนการผลิตมากขึ้นกว่าปกติ กลายเป็นปัญหาฝ้า กระ จุดด่างดำ ตามมา
ลองสังเกตดี ๆ มักพบว่าคนที่อยู่ในภาวะเครียดจัดหรือเป็นโรคเครียด ใบหน้ามักหมองคล้ำ ไม่แจ่มใส มีฝ้า กระ เกิดขึ้นเยอะมาก นั่นเพราะทั้งฮอร์โมนที่กระตุ้นการเกิดเม็ดสีบนผิวหนัง และขาดการดูแลตนเองให้ดีพอเนื่องจากสมองคิดแต่เรื่องอื่นอยู่นั่นเอง
แนวทางการรักษาต้องแยกออกระหว่างการรักษาฝ้าและรักษาโรคเครียด สำหรับฝ้า กระ จุดด่างดำต่าง ๆ ที่เกิดขึ้นก็ให้รักษาตามความเหมาะสมของโรค ความรุนแรง แต่สำหรับภาวะเครียดต้องเริ่มจากต้นตอหลัก สาเหตุที่ทำให้ป่วยด้วยโรคดังกล่าว หากตอนนี้ยังหาวิธีแก้ไขไม่ได้ควรพักผ่อน ออกไปทำกิจกรรมอื่นเพื่อให้สมองโปร่ง โล่งสบาย เช่น การท่องเที่ยว ออกกำลังกาย พบปะเพื่อนฝูง หรือการพบจิตแพทย์ก็นับเป็นอีกวิธีที่ได้ผลลัพธ์ดีมากทีเดียว
ผลข้างเคียงจากการรักษาโรคมะเร็งบางชนิด
มะเร็งถือเป็นภัยร้ายที่คร่าชีวิตคนทั่วโลกมาแล้วนับไม่ถ้วน ซึ่งใครก็ตามที่ป่วยด้วยโรคนี้ไม่ว่าบริเวณใดวิธีรักษายอดนิยมมากสุดต้องยกให้กับการฉายรังสีเพื่อหยุดการเจริญเติบโตของเนื้องอก หรือบริเวณเนื้อเยื่อที่เกิดขึ้นแบบผิดปกติ ส่งผลให้ก้อนเนื้อบริเวณที่รักษายุบตัวลง ไม่ค่อยรู้สึกถึงความเจ็บปวด แน่นอนว่าการรักษาด้วยวิธีนี้ย่อมมีผลข้างเคียงเกิดขึ้นเป็นเรื่องปกติ
สำหรับคนที่ป่วยเป็นมะเร็งบริเวณใบหน้าและลำคอ เช่น มะเร็งโพรงจมูก มะเร็งลำคอ มะเร็งสมอง ซึ่งแพทย์วินิจฉัยแล้วว่าต้องให้การรักษาด้วยวิธีฉายรังสีต้องเข้ารับการรักษาตามกำหนด ซึ่งแสงที่ถูกฉายสู่ร่างกายย่อมนำความผิดปกติบางอย่างให้เกิดขึ้นกับผิวเป็นเรื่องปกติ เช่น ผิวคล้ำ แห้ง ลอกเป็นขุย คัน รวมถึงเกิดฝ้าเนื่องจากเซลล์ผิวหนังบางชนิดถูกทำลาย
อย่างไรก็ตามปัญหาฝ้าที่เกิดจากผลข้างเคียงของการรักษาโรคมะเร็งไม่แนะนำให้ใช้ครีมบำรุงใด ๆ เข้าไปยุ่งเกี่ยวเพราะอาจทำให้เกิดความผิดปกติอื่นเพิ่มเติมได้ ควรรอให้ผลการรักษาเป็นที่น่าพึงพอใจ และแพทย์ยืนยันว่าไม่ต้องเข้ารับการฉายแสงอีก ผู้ป่วยจึงค่อยเริ่มดูแลผิวของตนเองก็ไม่ใช่เรื่องสายเกิน เพราะท้ายที่สุดการรักษาโรครุนแรงย่อมสำคัญมาเป็นอันดับแรกอยู่แล้ว
แม้ป่วยด้วยโรคที่ทำให้เกิดฝ้า แต่ทุกอย่างสามารถบรรเทาลงได้
ไม่มีใครอยากเจ็บป่วย หรือเป็นโรคอันทำให้เกิดผลข้างเคียงอื่นตามมา แต่เมื่อมันอุบัติขึ้นกับตนเองแล้วคงทำอะไรไม่ได้นอกจากพยายามรักษาสุขภาพร่างกายและแก้ปัญหากับสิ่งที่เกิดขึ้น และหากคุณคือหนึ่งในคนที่ป่วยด้วยโรคข้างต้นจนนำมาซึ่งฝ้าบนใบหน้า ก็ขอแนะนำให้รู้จักกับชุดผลิตภัณฑ์ดูแลผิว ถูกคิดค้นสำหรับการลดเลือนฝ้า กระ จุดด่างดำ โดยเฉพาะนั่นคือ cosmelan pack จาก mesoestetic
แม้ป่วยด้วยโรคที่ทำให้เกิดฝ้า แต่ทุกคนยังสามารถมีใบหน้าสวย เติมกำลังใจให้กับตนเองได้ไม่ยาก โดยชุดผลิตภัณฑ์ cosmelan pack เป็นการรวมผลิตภัณฑ์บำรุงผิวเพื่อลดเลือนฝ้า กระ จุดด่างดำ รอยดำ ความหมองคล้ำต่าง ๆ บนใบหน้าให้ดูจางลงจนสังเกตเห็นชัดเจน มากไปกว่านั้นยังมีจุดเด่นช่วยป้องกันการเกิดขึ้นใหม่อีกด้วย ซึ่งในชุดมีทั้งหมด 5 ผลิตภัณฑ์ ได้แก่
- Degreasing solution
จัดการน้ำมันส่วนเกินบนใบหน้า บอกลาสิ่งสกปรก เชื้อโรคที่ตกค้าง ช่วยให้ผิวสามารถดูดซึมสารอาหารต่าง ๆ ได้ดีขึ้น ผลลัพธ์น่าพึงพอใจ ใช้งานง่ายมากเมื่อล้างหน้าและซับจนแห้งแล้วให้ใช้สำลีหรือผ้ากอซชุบกับตัวผลิตภัณฑ์เช็ดจนทั่วใบหน้า (ยกเว้นรอบดวงตา) เป็นขั้นตอนแรกของการดูแลผิว
- Cosmelan 1 mask
มาส์กหน้าสูตรเข้มข้นอุดมไปด้วยสารอาหารสำคัญต่อผิวจำนวนมาก เช่น Azelaic Acid, Kojic Acid, Phytic Acid, Ascorbic Acid, Arbutin, Retinyl Palmitate Salicylic Acid, Aloe barbadensis Leaf Juice และ B3 จะใช้มือหรือไม้พายทาหน้าก็ตามสะดวก ทาทิ้งไว้ทั่วใบหน้าประมาณ 8-12 ชั่วโมง ยกเว้นรอบดวงตา (ต้องใช้ให้หมดกระปุกในครั้งเดียว) สารสกัดเหล่านั้นจะทำหน้าที่ผลัดเซลล์ผิวเก่าชั้นนอกให้หลุดลอกออก จึงมีส่วนลดเลือนฝ้าด้วยนั่นเอง
- Cosmelan 2
หลังจากใช้งาน Cosmelan 1 mask เรียบร้อยแล้ว อีก 2 วันถัดมา ให้ทาผลิตภัณฑ์ตัวนี้บนใบหน้า ยกเว้นรอบดวงตา ด้วยสารอาหารสำคัญแบบเดียวกันจึงมีส่วนช่วยลดเลือนฝ้า กระ จุดด่างดำ ไม่ก่อให้เกิดรอยดำซ้ำ เห็นผลลัพธ์ชั้นยอดในระยะยาว เพียงแค่ทำความสะอาดและซับหน้าจนแห้งก็ทาได้ทันที
- Melan recovery
บาล์มบำรุงผิวชนิดเข้มข้น อัดแน่นด้วยสารสกัดจากธรรมชาติหลากชนิด เช่น สารสกัดจากสาหร่ายสีแดง สควาเลน สารสกัดจากดอกคาโมมายล์ วิตามินบี 3 โอเมก้า 6 และพรีไบโอติก เสริมเกราะป้องกันผิว กระตุ้นความแข็งแรง ลดสารอนุมูลอิสระ ยิ่งใช้ต่อเนื่องคู่กับ Cosmelan 2 จะช่วยลดการระคายเคืองผิว เติมเต็มความชุ่มชื้นให้ผิวดูเนียนนุ่มกว่าเคย
- mesoprotech melan 130 pigment control
ครีมกันแดด SPF 50+ ทำหน้าที่ในการป้องกันรังสี UVA และ UVB จากแสงแดดอันเป็นสาเหตุสำคัญของการเกิดฝ้า ลดเลือนความหมองคล้ำ ใช้ประจำทุกวันเพื่อลดความเสี่ยงจากปัจจัยภายนอกได้เลย
อย่าคิดมากเกินเหตุสำหรับคนที่กำลังป่วยด้วยโรคที่ทำให้เกิดฝ้า หรือโรคอื่นใดก็ตามอันมีผลกระทบต่อผิวพรรณ ทุกอย่างย่อมมีทางออกเสมอ เพียงแค่รู้จักใช้ตัวช่วยและศึกษาวิธีให้ถูกต้อง มุ่งเน้นการรักษาโรคหลักให้หายดี แล้วสุขภาพผิวย่อมตามมาไม่ยากเลย